ARTE GOTIKOA

Aldi gotikoa XII. mendearen erditik Frantzian eta Europako gainerako herrialdetan XIII. mendetik XV. mendearen amaieraraino hedatzen da. XVI. mendean Italiako Giorgio Vasari errenazentistak gotiko hitza sortu zuen jada, kutsu peioratiboarekin -"godoen artea"-, Frantzian sortu eta gero beste herrialde batzuetatik zabaldu zen estiloa definitzeko. Gotikoa eraikitzeko tekniken bilakaeraren, hala nola, arku zorrotza agertzea, eta hiriko kultura baten garapenaren emaitza izan zen. Hiriko kultura horren irudikapen nagusia katedrala zen, aldi berean izaera erlijiosoko eraikina eta hiriaren oparotasunaren ikurra zena.
Arkitektura gotikoa
Eraikuntza gotikoek Frantziako monarkiaren eredu politikoa dute erreferentetzat: erregearen handitasuna, bere jainkozko zuzenbidea eta Jainkoa argia delako printzipiorako lotura. Printzipio hori I. mendeko filosofo batek azaldu zuen, Dionisio Sasi-Areopagita izenekoak. Plotinoren ideiek eraginda, aipatutako teoria garatu zuen. Bere izena bat dator Frantziako zaindariaren izenarekin, zaindaria San Dionisio baita. Santu horri Saint-Denis abadia eskaini zitzaion, lehenengo eraikuntza gotikotzat jotzen dena.
Arkitektura gotikoaren ezaugarri nagusien artean, honako hau nabarmenduko dugu: hormaren desmaterializazioa, eraikuntzaren ia barrualde osoan argia sartzea ahalbidetzen zuena. Jasotze hori arku zorrotzaren eta gurutze-gangaren erabileraren bidez lortzen zen. Bultzadak arku eta nerbioen bidez banatu eta horiek eraikuntzaren kanpoko kontrahorma eta ostiko-arkuetara transmititzen zirenez, ez zen beharrezkoa horma lodiak eraikitzea.
Katedral gotikoa hurrengo ezaugarriengatik ere ezberdintzen da:
Espazioaren zabalera burualdean.
Alboko kaperak ugaritzea.
Hormak hiru mailatan antolatzea, hirugarrena argia sartzen uzten zuten hainbat beirate jartzeko erreserbatuta zegoelarik.
Beiratezko arrosa-leihoak, oro har ipar eta hego muturretan.(Goiuri)